در هیاهوی انتخابات ریاست‌جمهوری پرتنش سال ۲۰۲۴ آمریکا، در حالی که رسانه‌های سنتی و نظرسنجی‌ها تصویری مبهم از آینده سیاسی این کشور ارائه می‌کردند، یک نام غیرمنتظره به منبعی قابل اتکا برای پیش‌بینی نتایج تبدیل شد. پلتفرمی به نام پلی مارکت (PolyMarket) که بر پایه فناوری بلاکچین و ارزهای دیجیتال کار می‌کند، توانست توجه تحلیلگران، سرمایه‌گذاران و حتی رسانه‌های بزرگی مانند وال استریت ژورنال و سی‌ان‌ان را به خود جلب کند. این پدیده نشان داد که دیگر برای پیش‌بینی آینده، تنها به تحلیل کارشناسان و داده‌های آماری محدود نیستیم.
پلی مارکت در واقع بزرگترین بازار پیش‌بینی غیرمتمرکز (Decentralized Prediction Market) در جهان است. این پلتفرم به کاربران خود اجازه می‌دهد تا بر روی نتایج رویدادهای واقعی جهان، از سیاست و ورزش گرفته تا فرهنگ و علم، شرط‌بندی کرده و از دانش و باورهای خود سود کسب کنند. این بازارها دیگر یک سرگرمی ساده نیستند، بلکه به ابزاری قدرتمند برای تجمیع اطلاعات و سنجش افکار عمومی تبدیل شده‌اند.
در این مقاله جامع و 4000 کلمه‌ای، قصد داریم به اعماق دنیای پلی مارکت سفر کنیم. ما از تاریخچه شکل‌گیری و معرفی بنیان‌گذار آینده‌نگر آن، شاین کاپلان، آغاز کرده و به تشریح دقیق مکانیسم‌های عملکردی، فناوری زیربنایی، و آموزش گام‌به‌گام استفاده از آن خواهیم پرداخت. در ادامه، چالش‌های قانونی پیچیده، مزایا و معایب، و مقایسه آن با رقبا را بی‌طرفانه بررسی کرده و آینده‌ای که در انتظار این غول بازارهای پیش‌بینی است را ترسیم خواهیم کرد.
فهرست مطالب
برای درک کامل پلی مارکت، ابتدا باید با مفهوم “بازار پیش‌بینی” آشنا شویم. این بازارها، که ریشه‌های آنها به قرن شانزدهم میلادی بازمی‌گردد، بسترهایی هستند که به افراد اجازه می‌دهند روی نتایج رویدادهای آینده سهام بخرند یا بفروشند. قیمت سهام در این بازارها، بیانگر احتمال وقوع یک رویداد از دیدگاه جمعی شرکت‌کنندگان است.
پلی مارکت این مفهوم سنتی را به دنیای وب ۳ (Web3) و فناوری بلاکچین آورده است. این پلتفرم یک بازار همتا به همتا (Peer-to-Peer) است، به این معنی که شما در مقابل سایر کاربران شرط‌بندی می‌کنید، نه در مقابل یک نهاد متمرکز یا “خانه” (The House). این ویژگی، تضاد منافع را از بین می‌برد و شفافیت را به حداکثر می‌رساند، زیرا پلتفرم تنها یک بستر برای اتصال خریداران و فروشندگان است.
یکی از هوشمندانه‌ترین تصمیمات پلی مارکت، استفاده از استیبل کوین یو‌اس‌دی‌سی (USDC) به عنوان ارز اصلی معاملات است. از آنجایی که ارزش هر USDC همواره معادل یک دلار آمریکا باقی می‌ماند، کاربران از نوسانات شدید قیمت ارزهای دیجیتال در امان می‌مانند و می‌توانند با خیالی آسوده بر روی پیش‌بینی‌های خود تمرکز کنند. این ثبات، ریسک‌های اضافی را از معادله حذف می‌کند.
ادعای اصلی و فلسفه وجودی پلی مارکت بر اساس نظریه “خرد جمعی” (Wisdom of the Crowd) بنا شده است. این نظریه معتقد است که تجمیع اطلاعات و نظرات تعداد زیادی از افراد، حتی اگر هر کدام به تنهایی متخصص نباشند، می‌تواند به پیش‌بینی‌های دقیق‌تری نسبت به تحلیل یک یا چند کارشناس منجر شود. پلی مارکت مدعی است که با ایجاد انگیزه‌های مالی، کاربران را تشویق می‌کند تا با تحقیق و آگاهی کامل وارد بازار شوند و در نتیجه، قیمت‌ها به طور مداوم نمایانگر دقیق‌ترین احتمال وقوع یک رویداد باشند.
هر پروژه بزرگی با یک ایده و یک فرد جسور آغاز می‌شود. داستان پلی مارکت نیز با ذهن خلاق و آینده‌نگر یک کارآفرین جوان گره خورده است که پتانسیل نهفته در تلاقی فناوری بلاکچین و پیش‌بینی‌های انسانی را به درستی تشخیص داد.
پشت پرده موفقیت پلی مارکت، شاین کاپلان (Shayne Coplan) قرار دارد. او یک کارآفرین ۲۶ ساله متولد نیویورک است که از دوران نوجوانی شیفته دنیای ارزهای دیجیتال بود. علاقه او به قدری عمیق بود که در سال ۲۰۱۴، زمانی که اتریوم هنوز یک پروژه نوپا و ارزان بود، اقدام به خرید آن کرد و این نشان از دید بلندمدت او داشت.
کاپلان برای دنبال کردن رویای خود در دنیای کریپتو، تصمیم بزرگی گرفت و از دانشگاه معتبر نیویورک (NYU) انصراف داد. او معتقد بود که فرصت‌های موجود در این صنعت نوظهور، بسیار ارزشمندتر از آموزش‌های آکادمیک سنتی است. این تصمیم جسورانه در نهایت به تأسیس پلی مارکت در سال ۲۰۲۰، زمانی که او تنها ۲۲ سال داشت، منجر شد؛ پلتفرمی که امروز به عنوان بزرگترین بازار پیش‌بینی در جهان شناخته می‌شود.
پلی مارکت از همان ابتدا توانست توجه سرمایه‌گذاران بزرگ حوزه کریپتو را به خود جلب کند. در سال نخست تأسیس، این پروژه موفق به جذب سرمایه‌ای به مبلغ ۴ میلیون دلار از شرکت‌های نام‌آشنایی مانند پالی‌چین (Polychain Capital) و ParaFi Capital شد. این حمایت اولیه، اعتبار و منابع لازم برای توسعه پلتفرم را فراهم کرد.
موفقیت‌های پلی مارکت ادامه یافت و در دوره‌های بعدی، این پلتفرم توانست مجموع سرمایه جذب شده خود را به بیش از ۷۰ میلیون دلار برساند. در این دوره‌ها، غول‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر مانند General Catalyst و Founders Fund (صندوقی که توسط پیتر تیل تأسیس شده) پیشگام بودند.
نکته قابل توجه، حضور چهره‌های برجسته در لیست سرمایه‌گذاران است. افرادی مانند ویتالیک بوترین، هم‌بنیان‌گذار اتریوم، جو گبیا، هم‌بنیان‌گذار Airbnb، و شرکت‌های معتبری چون دراگون‌فلای کپیتال (Dragonfly Capital) با سرمایه‌گذاری در پلی مارکت، مهر تأییدی بر پتانسیل عظیم این پروژه زدند. این حمایت گسترده نشان داد که پلی مارکت تنها یک پلتفرم شرط‌بندی ساده نیست، بلکه یک ابزار اطلاعاتی و مالی قدرتمند برای آینده است.
جذابیت پلی مارکت نه تنها در ایده آن، بلکه در نحوه اجرای بی‌نقص و شفاف آن نهفته است. این پلتفرم از ترکیب مفاهیم مالی ساده و فناوری پیشرفته بلاکچین برای ایجاد یک بازار کارآمد و قابل اعتماد بهره می‌برد.
اکثر بازارهای موجود در پلی مارکت به صورت باینری (Binary) یا دوتایی هستند و به یک سوال با پاسخ “بله” یا “خیر” (Yes/No) خلاصه می‌شوند. برای هر نتیجه احتمالی، کاربران می‌توانند “سهام نتیجه” (Outcome Shares) خریداری کنند. این سهام‌ها در واقع نمایانگر باور شما به وقوع آن نتیجه خاص هستند.
مکانیسم قیمت‌گذاری در این بازارها بسیار هوشمندانه طراحی شده است. قیمت هر سهم همواره بین ۰.۰۱ دلار تا ۱.۰۰ دلار در نوسان است و این قیمت، به طور مستقیم احتمال وقوع آن رویداد را از دیدگاه بازار نشان می‌دهد. به عنوان مثال، اگر سهام “بله” برای پیروزی یک تیم ورزشی با قیمت ۱۸ سنت معامله شود، به این معنی است که بازار در آن لحظه، ۱۸ درصد شانس برای پیروزی آن تیم قائل است.
پس از مشخص شدن نتیجه نهایی رویداد، تکلیف سهام‌ها روشن می‌شود. سهامی که نتیجه درست را پیش‌بینی کرده باشد، به ارزش کامل ۱ دلار می‌رسد و به ازای هر سهم، دارندگان آن سود کسب می‌کنند. در مقابل، سهامی که نتیجه غلط را نمایندگی می‌کرد، بی‌ارزش شده و ارزش آن به صفر می‌رسد.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های پلی مارکت، سیال بودن بازار است. شما مجبور نیستید سهام خود را تا پایان رویداد نگه دارید. در هر لحظه قبل از مشخص شدن نتیجه، می‌توانید سهام خود را با قیمت فعلی بازار بفروشید تا سود خود را تثبیت کنید یا ضرر احتمالی را به حداقل برسانید. این قابلیت، پلی مارکت را به یک بازار معاملاتی پویا شبیه به بازارهای سهام تبدیل می‌کند.
پلی مارکت یک اپلیکیشن غیرمتمرکز (dApp) مبتنی بر فناوری وب ۳ است که معماری آن به دقت برای کارایی بالا طراحی شده است. این پلتفرم بر روی شبکه پالیگان (Polygon)، که یک راه‌حل مقیاس‌پذیری لایه دوم برای اتریوم است، عمل می‌کند. این انتخاب استراتژیک، مزایای قابل توجهی را به همراه داشته است.
هدف اصلی راه‌حل‌های لایه دوم مانند پالیگان، کاهش بار پردازشی از روی شبکه اصلی اتریوم است. با پردازش تراکنش‌ها بر روی یک زنجیره جانبی، پالیگان به پلی مارکت اجازه می‌دهد تا حجم بسیار بالایی از معاملات را با سرعت زیاد و هزینه‌های تراکنش (Gas Fee) بسیار ناچیز مدیریت کند. این امر برای یک پلتفرم معاملاتی که هزاران کاربر به طور همزمان در آن فعالیت می‌کنند، حیاتی است.
در قلب این سیستم، قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) قرار دارند. این قراردادها کدهای خودکاری هستند که بر روی بلاکچین اجرا می‌شوند و تمام قوانین بازار، از ایجاد و معامله سهام گرفته تا تسویه نهایی نتایج را بدون نیاز به هیچ واسطه‌ای مدیریت می‌کنند. این ساختار غیرمتمرکز، شفافیت مطلق و امنیت بالایی را تضمین می‌کند، زیرا تمام تراکنش‌ها بر روی بلاکچین ثبت شده و برای همگان قابل مشاهده و غیرقابل تغییر هستند.
ورود به دنیای پلی مارکت و شروع به معامله، فرآیندی ساده و سرراست است. این پلتفرم به گونه‌ای طراحی شده که حتی کاربران تازه‌کار نیز بتوانند به راحتی از آن استفاده کنند. در ادامه، مراحل کامل ثبت‌نام و فعالیت در پلی مارکت را مرور می‌کنیم.
قبل از هر چیز، شما به دو ابزار اساسی نیاز دارید. اولین ابزار، یک کیف پول ارز دیجیتال غیرحضانتی (Non-Custodial) است. این نوع کیف پول‌ها کنترل کامل کلیدهای خصوصی و در نتیجه دارایی‌ها را در اختیار خود شما قرار می‌دهند. گزینه‌های محبوبی مانند متامسک (MetaMask)، Coinbase Wallet و Phantom به خوبی با پلی مارکت سازگار هستند.
دومین پیش‌نیاز، داشتن مقداری استیبل کوین یو‌اس‌دی‌سی (USDC) در کیف پولتان است. تمام معاملات در پلی مارکت با این ارز دیجیتال انجام می‌شود. شما می‌توانید USDC را از صرافی‌های معتبر ارز دیجیتال خریداری کرده و به آدرس کیف پول شخصی خود منتقل کنید.
برای ساخت حساب در پلی مارکت، دو راه اصلی پیش روی شماست. روش اول که ساده‌ترین راه است، استفاده از حساب گوگل شماست. با انتخاب گزینه “Continue with Google”، می‌توانید به سرعت و با استفاده از ایمیل خود یک حساب کاربری بسازید.
روش دوم برای کاربرانی است که به حریم خصوصی اهمیت بیشتری می‌دهند و ترجیح می‌دهند از ایمیل استفاده نکنند. در این روش، شما می‌توانید به طور مستقیم کیف پول ارز دیجیتال خود را به پلتفرم متصل کنید. پس از اتصال و تأیید تراکنش در کیف پول، حساب شما آماده استفاده خواهد بود.
پس از ورود اولیه، پلتفرم از شما می‌خواهد تا یک کیف پول پروکسی (Proxy Wallet) را فعال کنید. این یک کیف پول هوشمند است که فرآیند معاملات را ساده‌تر و امن‌تر می‌کند و به شما اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به تأیید هر تراکنش کوچک در کیف پول اصلی خود، به راحتی معامله کنید. فعال‌سازی آن به شدت توصیه می‌شود.
پس از ساخت حساب، نوبت به شارژ آن می‌رسد. در داشبورد خود، به بخش “Deposit” بروید. بهترین و کم‌هزینه‌ترین روش، واریز USDC بر روی شبکه پالیگان است. آدرس کیف پول پالیگان خود در پلی مارکت را کپی کرده و USDC را از کیف پول شخصی‌تان به این آدرس ارسال کنید. این تراکنش کارمزد بسیار پایینی دارد.
شما همچنین می‌توانید USDC را از شبکه اصلی اتریوم واریز کنید، اما باید توجه داشته باشید که این فرآیند شامل استفاده از یک بریج (پل بلاکچینی) مانند Socket.Tech می‌شود که کارمزد نسبتاً بالایی دارد. برای مبالغ بالا، خود پلتفرم استفاده از بریج‌های شخص ثالث دیگر را برای کاهش هزینه‌ها پیشنهاد می‌کند.
پس از شارژ حساب، می‌توانید وارد بازارهای مختلف شده و معامله کنید. با انتخاب یک بازار، دفتر سفارشات (Order Book) آن را مشاهده خواهید کرد که لیست سفارش‌های خرید (سبز) و فروش (قرمز) را نشان می‌دهد. ساده‌ترین راه برای معامله، استفاده از سفارش بازار (Market Order) است که سهم را با بهترین قیمت موجود در لحظه برای شما خریداری می‌کند.
برای کنترل بیشتر بر روی قیمت، می‌توانید از سفارش لیمیت (Limit Order) استفاده کنید. در این حالت، شما قیمت دقیقی که مایل به خرید یا فروش سهم در آن هستید را مشخص می‌کنید و سفارش شما تنها در صورتی اجرا می‌شود که قیمت بازار به سطح مورد نظر شما برسد. این روش برای معامله‌گران حرفه‌ای‌تر مناسب است.
تفاوت بین بالاترین قیمت پیشنهادی برای خرید (بید) و پایین‌ترین قیمت درخواستی برای فروش (اسک)، اسپرد بید-اسک (Bid-Ask Spread) نامیده می‌شود. هرچه این فاصله کمتر باشد، نقدینگی بازار بیشتر است. شما می‌توانید سفارشات باز خود را در زیر دفتر سفارشات یا در بخش پورتفولیو مشاهده و در صورت نیاز لغو کنید.
تمام سهام‌هایی که خریداری کرده‌اید و سفارشات باز شما در بخش “Portfolio” قابل مشاهده و مدیریت هستند. در این بخش می‌توانید سود و زیان خود را رصد کرده و استراتژی خود را تنظیم کنید.
برای برداشت موجودی خود، کافی است از همین بخش گزینه “Withdraw” را انتخاب کنید. سپس، آدرس کیف پول USDC مقصد (که باید بر روی شبکه پالیگان باشد) و مقدار مورد نظر برای برداشت را وارد کنید. پس از تأیید، مبلغ درخواستی پس از کسر کارمزد شبکه به کیف پول شخصی شما منتقل خواهد شد.
یکی از بزرگترین جذابیت‌های پلی مارکت، تنوع خارق‌العاده بازارهای آن است. این پلتفرم صرفاً به ورزش یا سیاست محدود نمی‌شود و تقریباً هر رویداد قابل سنجشی در جهان می‌تواند به یک بازار پیش‌بینی تبدیل شود. دسته‌بندی‌ها شامل سیاست، ورزش، ارزهای دیجیتال، رویدادهای تجاری و مالی، علم، فرهنگ عامه و هر رویداد جاری دیگری است که توجه عمومی را به خود جلب کند.
بدون شک، پرمخاطب‌ترین و بزرگترین بازار در تاریخ پلی مارکت، بازار پیش‌بینی برنده انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا بود. این بازار به تنهایی توانست حجم معاملاتی نزدیک به ۲ میلیارد دلار را ثبت کند که نشان‌دهنده اهمیت و اعتبار آن به عنوان یک شاخص افکار عمومی بود.
در این بازار، رقابت تنگاتنگی بین دونالد ترامپ و کامالا هریس بر اساس شانس‌هایی که توسط کاربران تعیین می‌شد، در جریان بود. نوسانات قیمت سهام هر کاندیدا پس از هر سخنرانی، مناظره یا رویداد خبری، به طور زنده نبض انتخابات را به نمایش می‌گذاشت. علاوه بر بازار اصلی، بازارهای دیگری مانند پیش‌بینی “کاندیدای دارای بیشترین رأی مردمی” نیز با استقبال گسترده‌ای روبرو شدند.
خلاقیت در پلی مارکت حد و مرزی ندارد. یکی از جالب‌ترین بخش‌ها، بازارهای “mentions” هستند. در این بازارها، کاربران می‌توانند پیش‌بینی کنند که آیا یک شخصیت عمومی، مانند یک سیاستمدار، از یک کلمه یا عبارت خاص در سخنرانی آینده خود استفاده خواهد کرد یا خیر. برای مثال، بازاری برای پیش‌بینی اینکه آیا دونالد ترامپ از کلمه “تقلب” (rigged) استفاده می‌کند یا نه، ایجاد شده بود.
نمونه‌های جذاب دیگری که نشان‌دهنده گستردگی موضوعات هستند، سوالاتی مانند “آیا مبارزه بین ایلان ماسک و مارک زاکربرگ برگزار خواهد شد؟” یا “آیا دولت ایالات متحده به صورت رسمی به وجود حیات فرازمینی اعتراف خواهد کرد؟” هستند. این بازارها نه تنها جنبه سرگرمی دارند، بلکه نشان می‌دهند که چگونه می‌توان از خرد جمعی برای ارزیابی احتمال وقوع هر پدیده‌ای استفاده کرد.
علاقه‌مندان به ورزش نیز می‌توانند در بازارهای متعددی شرکت کنند. برای مثال، بازار پیش‌بینی قهرمان فصل آینده لیگ برتر انگلیس، یکی از بازارهای محبوب ورزشی است که کاربران می‌توانند شانس تیم‌های مختلف مانند آرسنال یا منچستر سیتی را معامله کنند.
در حوزه فرهنگ و سرگرمی، بازارهایی مانند پیش‌بینی پرفروش‌ترین فیلم سال نیز وجود دارند. برای نمونه، در بازار “پرفروش‌ترین فیلم سال ۲۰۲۴”، انیمیشن “Inside Out 2” با شانس بیش از ۹۰ درصد پیشتاز بود. این بازارها به علاقه‌مندان سینما اجازه می‌دهند تا دانش خود را به سود تبدیل کنند.
موفقیت پلی مارکت تنها یک ادعا نیست، بلکه با آمار و ارقام خیره‌کننده پشتیبانی می‌شود. رشد انفجاری این پلتفرم در سال ۲۰۲۴، آن را به یکی از پدیده‌های دنیای وب ۳ تبدیل کرد و توجهات زیادی را به خود معطوف ساخت.
آمار منتشر شده از منابع معتبری مانند Dune Analytics، تصویری روشن از مقیاس فعالیت در پلی مارکت ارائه می‌دهد. در اکتبر سال ۲۰۲۴، حجم کل معاملات ماهانه این پلتفرم به رقمی نزدیک به ۸۰۰ میلیون دلار رسید. این رشد چشمگیر با افزایش تعداد کاربران همراه بود.
تعداد معامله‌گران فعال ماهانه در پلی مارکت از مرز ۸۰ هزار نفر عبور کرد و این پلتفرم در ۸ اکتبر ۲۰۲۴، با ثبت رکورد جدید ۱۵,۸۶۷ کاربر فعال روزانه، اوج محبوبیت خود را به نمایش گذاشت. این ارقام نشان می‌دهد که پلی مارکت از یک پروژه خاص برای علاقه‌مندان به کریپتو، به یک پلتفرم جریان اصلی تبدیل شده است.
یکی از بحث‌برانگیزترین و در عین حال جذاب‌ترین جنبه‌های پلی مارکت، دقت پیش‌بینی‌های آن است. تحقیقات متعددی نشان داده‌اند که بازارهای پیش‌بینی، به دلیل وجود انگیزه‌های اقتصادی، اغلب می‌توانند دقیق‌تر از نظرسنجی‌های سنتی و تحلیل‌های کارشناسان عمل کنند.
دلیل این دقت این است که شرکت‌کنندگان برای کسب سود، پول واقعی خود را به خطر می‌اندازند. این امر آنها را وادار می‌کند تا بر اساس اطلاعات دقیق، اخبار و تحلیل‌های عمیق تصمیم‌گیری کنند، نه صرفاً بر اساس تمایلات شخصی. در نتیجه، قیمت‌های بازار به طور مداوم توسط “خرد جمعی” اصلاح می‌شوند و به یک شاخص دقیق و لحظه‌ای از احتمال وقوع رویدادها تبدیل می‌گردند. همین ویژگی باعث شد تا بسیاری از نهادهای مالی و رسانه‌ای، از داده‌های پلی مارکت به عنوان یک منبع اطلاعاتی ارزشمند استفاده کنند.
مانند هر فناوری نوآورانه‌ای، پلی مارکت نیز مجموعه‌ای از نقاط قوت برجسته و همچنین چالش‌ها و محدودیت‌های ذاتی را به همراه دارد. برای یک ارزیابی کامل، باید هر دو روی سکه را به دقت بررسی کنیم.
یکی از بزرگترین مزایای پلی مارکت، ماهیت غیرمتمرکز و شفاف آن است. از آنجایی که تمام تراکنش‌ها بر روی بلاکچین پالیگان ثبت می‌شوند، همه چیز از ایجاد بازار تا تسویه نهایی، برای همگان قابل مشاهده و غیرقابل دستکاری است. این شفافیت، اعتماد را در سیستم نهادینه می‌کند.
امنیت بالا نیز یکی دیگر از نقاط قوت کلیدی است. با استفاده از کیف پول‌های غیرحضانتی، کنترل کامل دارایی‌ها همیشه در دستان خود کاربر باقی می‌ماند و پلتفرم هیچ‌گاه به طور مستقیم به وجوه شما دسترسی ندارد. این رویکرد، ریسک‌های مربوط به هک یا سوءاستفاده از دارایی‌ها توسط یک نهاد مرکزی را از بین می‌برد.
به لطف معماری لایه دوم، پلی مارکت کارمزدهای بسیار پایین و کارایی بالایی را ارائه می‌دهد. حذف واسطه‌های سنتی باعث شده تا هزینه‌ها به حداقل برسد و سرعت تراکنش‌ها به طور قابل توجهی افزایش یابد. در نهایت، عدم نیاز به احراز هویت (KYC)، حریم خصوصی کاربران را افزایش داده و دسترسی جهانی را برای افراد از سراسر دنیا فراهم می‌کند.
با وجود تمام مزایا، فعالیت در پلی مارکت خالی از ریسک نیست. نوسانات شدید بازار یکی از این چالش‌هاست. قیمت سهام می‌تواند بر اساس اخبار جدید یا احساسات بازار به سرعت تغییر کند و ارزش سرمایه‌گذاری شما را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.
ریسک‌های فنی مانند وجود آسیب‌پذیری‌های احتمالی در قراردادهای هوشمند یا شلوغی شبکه نیز همواره وجود دارند، هرچند تیم پلی مارکت تلاش زیادی برای به حداقل رساندن آنها کرده است. همچنین، حضور سرمایه‌گذاران بزرگ یا “نهنگ‌ها” (Whales) می‌تواند به طور موقت قیمت‌ها را منحرف کرده و برای سرمایه‌گذاران خرد ریسک ایجاد کند.
در نهایت، ریسک‌های شخصی نیز نباید نادیده گرفته شوند. از آنجایی که مسئولیت حفاظت از کلیدهای خصوصی کیف پول بر عهده خود کاربر است، هرگونه بی‌احتیاطی می‌تواند منجر به از دست رفتن کامل سرمایه شود. مهم‌تر از همه، چالش‌های حقوقی و قانونی هستند که در بخش بعدی به تفصیل به آنها خواهیم پرداخت.
مسیر پلی مارکت از نظر قانونی، مسیری پر فراز و نشیب و مملو از چالش‌های جدی بوده است. ماهیت نوآورانه و غیرمتمرکز این پلتفرم، آن را در تقابل با چارچوب‌های نظارتی سنتی قرار داده است.
در سال ۲۰۲۲، کمیسیون معاملات آتی کالا (CFTC) در ایالات متحده، شکایتی را علیه پلی مارکت تنظیم کرد. اتهام اصلی این بود که پلی مارکت بدون ثبت رسمی، معاملات قراردادهای آپشن مرتبط با رویدادهای دنیای واقعی را ارائه می‌دهد که از نظر این نهاد، نوعی ابزار مشتقه مالی محسوب می‌شد.
این پرونده در نهایت با یک توافق به پایان رسید. پلی مارکت بدون پذیرش هرگونه تخلف، با پرداخت جریمه‌ای به مبلغ ۱.۴ میلیون دلار و مهم‌تر از آن، با مسدودسازی دسترسی کاربران ساکن ایالات متحده به پلتفرم خود موافقت کرد. این یک ضربه بزرگ به بازار هدف این شرکت بود، اما به آن اجازه داد تا به فعالیت خود در سایر نقاط جهان ادامه دهد.
با وجود توافق قبلی، چالش‌های قانونی پلی مارکت در آمریکا به پایان نرسید. در نوامبر سال ۲۰۲۴ و در بحبوحه انتخابات ریاست‌جمهوری، مأموران FBI در یک اقدام غافلگیرکننده به خانه شاین کاپلان در نیویورک یورش برده و تلفن همراه او را به عنوان بخشی از یک تحقیق جدید ضبط کردند. این تحقیق به دنبال بررسی این موضوع بود که آیا پلی مارکت همچنان به کاربران آمریکایی اجازه شرط‌بندی می‌دهد یا خیر.
شاین کاپلان در واکنش به این اقدام، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس، دولت وقت بایدن را متهم کرد که در یک “تلاش مذبوحانه” برای حمله به شرکت‌هایی که با مخالفان سیاسی‌اش مرتبط هستند، این کار را انجام داده است. این اتفاق، آینده پلی مارکت را در هاله‌ای از ابهام فرو برد.
پس از ماه‌ها عدم قطعیت، یک تحول بسیار مهم و مثبت برای پلی مارکت رخ داد. در جولای سال ۲۰۲۵، دفتر دادستانی فدرال ناحیه جنوبی نیویورک و همچنین کمیسیون CFTC، هر دو با ارسال نامه‌هایی جداگانه به پلی مارکت، اعلام کردند که تحقیقات خود را در مورد این پلتفرم بسته‌اند.
این خبر که یک پیروزی بزرگ برای پلی مارکت و شاین کاپلان محسوب می‌شد، به معنای رفع بزرگترین تهدید قانونی علیه این شرکت در ایالات متحده بود. این اتفاق نشان داد که پلی مارکت توانسته است نهادهای نظارتی را متقاعد کند که در چارچوب قوانین توافق‌شده عمل می‌کند و این امر راه را برای رشد آینده آن هموارتر کرد.
با وجود این پیروزی، پلی مارکت همچنان با محدودیت‌های جغرافیایی روبروست. دسترسی برای کاربران آمریکایی همچنان ممنوع است و پلتفرم تلاش می‌کند تا از دور زدن این محدودیت با ابزارهایی مانند VPN جلوگیری کند. علاوه بر این، در دسامبر سال ۲۰۲۴، یک دادگاه در فرانسه نیز استفاده از پلی مارکت را به دلیل مغایرت با قوانین شرط‌بندی آن کشور ممنوع اعلام کرد.
برای کاربران ایرانی نیز به دلیل قرار داشتن ایران در لیست کشورهای تحت تحریم و ممنوعه این پلتفرم، دسترسی مستقیم امکان‌پذیر نیست. بنابراین، کاربران از ایران برای استفاده از خدمات پلی مارکت، ناگزیر به استفاده از ابزارهای تغییر آی‌پی مانند VPN هستند، هرچند این کار نیز ممکن است با شرایط خدمات پلتفرم در تضاد باشد.
پلی مارکت تنها بازیگر عرصه بازارهای پیش‌بینی نیست، اما توانسته با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، از رقبای اصلی پیشی بگیرد. مقایسه آن با سایر پلتفرم‌ها، مزیت‌های رقابتی آن را بهتر نشان می‌دهد.
پردیکت‌ایت (PredictIt) یکی از بازارهای پیش‌بینی شناخته‌شده است، اما تفاوت بنیادین آن با پلی مارکت در ساختارشان است. پردیکت‌ایت یک پلتفرم متمرکز است که تحت نظارت شدید نهادهای آمریکایی فعالیت می‌کند. این امر باعث ایجاد محدودیت‌های زیادی در انواع بازارها و حجم معاملات می‌شود. در مقابل، ماهیت غیرمتمرکز پلی مارکت، آزادی، حریم خصوصی و هزینه‌های بسیار کمتری را برای کاربران فراهم می‌کند.
آگر (Augur) یکی دیگر از رقبای غیرمتمرکز و قدیمی در این حوزه است. تفاوت اصلی این دو در مدل اقتصادی آن‌هاست. آگر دارای توکن بومی خود به نام REP است که برای ایجاد بازار و حل اختلافات استفاده می‌شود و این پیچیدگی و کارمزدهای بالاتری را به همراه دارد. در مقابل، پلی مارکت با تمرکز بر سادگی و استفاده از استیبل کوین USDC، تجربه کاربری روان‌تر و کم‌هزینه‌تری را ارائه می‌دهد و نیازی به نگهداری یک توکن بومی ندارد.
نوسیس (Gnosis) نیز یک پروژه غیرمتمرکز است، اما دامنه فعالیت آن بسیار گسترده‌تر از یک بازار پیش‌بینی صِرف است. نوسیس یک اکوسیستم پیچیده شامل صرافی غیرمتمرکز، کیف پول و ابزارهای زیرساختی مختلف است. در حالی که نوسیس به دنبال ارائه یک پلتفرم چندمنظوره برای جامعه اتریوم است، پلی مارکت با تمرکز بر سادگی و دسترسی آسان، توانسته در حوزه تخصصی خود، یعنی بازارهای پیش‌بینی، به رهبر بلامنازع بازار تبدیل شود.
یکی از دلایل محبوبیت پلی مارکت، ساختار کارمزد شفاف و منصفانه آن است. این پلتفرم تلاش کرده تا هزینه‌ها را برای کاربران به حداقل برساند و انگیزه‌های اقتصادی را در جهت حفظ سلامت بازار تنظیم کند.
مهم‌ترین کارمزد در پلی مارکت، کارمزد مربوط به سهم‌های برنده است. این پلتفرم ۲ درصد از سود خالص برندگان را به عنوان کارمزد دریافت می‌کند. به عبارت دیگر، شما ابتدا مبلغ اولیه سرمایه‌گذاری خود را به طور کامل پس می‌گیرید و سپس از مبلغ سود باقی‌مانده، تنها ۲ درصد کسر می‌شود. این کارمزد عمدتاً به تأمین‌کنندگان نقدینگی بازار پرداخت می‌شود تا آنها را برای فعال نگه داشتن بازار تشویق کند.
خبر خوب این است که پلی مارکت هیچ‌گونه کارمزدی برای واریز و برداشت ارز دیجیتال از کاربران خود دریافت نمی‌کند. تنها هزینه‌ای که کاربران باید پرداخت کنند، کارمزد شبکه (Gas Fee) است که برای ثبت تراکنش‌ها بر روی بلاکچین پالیگان یا اتریوم ضروری است. خوشبختانه، کارمزد شبکه پالیگان معمولاً بسیار ناچیز و در حد چند سنت است.
پلی مارکت با پشت سر گذاشتن چالش‌های قانونی بزرگ، اکنون در موقعیت بسیار خوبی برای رشد و توسعه در آینده قرار دارد. تیم این پروژه برنامه‌های جاه‌طلبانه‌ای برای بهبود تجربه کاربری و گسترش خدمات خود در سر دارد.
از جمله این برنامه‌ها می‌توان به توسعه ابزارهای تجزیه و تحلیل پیشرفته‌تر برای کمک به کاربران در تصمیم‌گیری‌های آگاهانه‌تر، یکپارچگی با سایر ارزهای دیجیتال برای افزایش گزینه‌های پرداخت، و بهبود مداوم رابط کاربری برای ساده‌تر کردن فرآیند معاملات اشاره کرد.
یکی از محتمل‌ترین تحولات در آینده، معرفی مکانیزم‌های حاکمیت غیرمتمرکز است. این امر احتمالاً با عرضه یک توکن بومی و اختصاصی برای پلی مارکت همراه خواهد بود که به دارندگان آن اجازه می‌دهد در تصمیم‌گیری‌های کلیدی مربوط به آینده پلتفرم مشارکت کنند. این گام، پلی مارکت را به یک سازمان کاملاً خودمختار و غیرمتمرکز (DAO) تبدیل خواهد کرد.
به طور کلی، آینده بازارهای پیش‌بینی بسیار روشن به نظر می‌رسد. این پلتفرم‌ها در حال تبدیل شدن از یک ابزار شرط‌بندی به یک منبع داده حیاتی و لحظه‌ای برای صنایع مختلف، از امور مالی و تحقیقات بازار گرفته تا روزنامه‌نگاری و سیاست‌گذاری هستند. پلی مارکت بدون شک در خط مقدم این انقلاب قرار دارد.
پلی مارکت چیزی فراتر از یک پلتفرم شرط‌بندی است؛ این یک آزمایش بزرگ و موفق در تلاقی فناوری بلاکچین، امور مالی و خرد جمعی است. این پلتفرم با ارائه یک بستر غیرمتمرکز، شفاف و کارآمد، به کاربران از سراسر جهان این قدرت را می‌دهد که نه تنها بر روی آینده سرمایه‌گذاری کنند، بلکه در شکل‌دهی به درک ما از احتمالات نیز مشارکت داشته باشند.
از تاریخچه الهام‌بخش بنیان‌گذار جوان آن گرفته تا معماری فنی هوشمندانه مبتنی بر پالیگان، و از مسیر پر فراز و نشیب قانونی تا تبدیل شدن به یک منبع داده معتبر در رویدادهای جهانی مانند انتخابات آمریکا، پلی مارکت ثابت کرده است که یک پدیده ماندگار است. با وجود چالش‌ها و محدودیت‌ها، این پلتفرم با تمرکز بر سادگی، دسترسی و شفافیت، توانسته جایگاه خود را به عنوان رهبر بلامنازع بازارهای پیش‌بینی غیرمتمرکز تثبیت کند و آینده‌ای هیجان‌انگیز را پیش روی خود و کاربرانش قرار دهد.
آیا پلی مارکت کارمزد می‌گیرد؟
بله، اما به شکلی منصفانه. پلی مارکت هیچ کارمزدی برای واریز، برداشت یا معاملات بازنده دریافت نمی‌کند. تنها کارمزد موجود، ۲ درصد از سود خالص معاملاتی است که برنده می‌شوند. این کارمزد برای پاداش دادن به تأمین‌کنندگان نقدینگی و حفظ سلامت بازارها استفاده می‌شود.
پلی مارکت چگونه کار می‌کند؟
پلی مارکت یک بازار پیش‌بینی همتا به همتا است که بر روی بلاکچین پالیگان کار می‌کند. کاربران با استفاده از استیبل کوین USDC، سهام مربوط به نتایج رویدادهای واقعی (با پاسخ بله/خیر) را معامله می‌کنند. قیمت هر سهم بین ۰.۰۱ تا ۱ دلار است و احتمال وقوع آن رویداد را نشان می‌دهد. اگر پیش‌بینی درست باشد، ارزش هر سهم به ۱ دلار می‌رسد و اگر غلط باشد، صفر می‌شود.
آیا Polymarket توکن اختصاصی دارد؟
خیر. تا به امروز (پاییز ۱۴۰۳)، پلی مارکت هیچ ارز دیجیتال یا توکن اختصاصی ارائه نکرده است. تمام معاملات با استیبل کوین USDC انجام می‌شود. با این حال، گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر احتمال عرضه یک توکن حاکمیتی در آینده برای پیاده‌سازی یک مدل کاملاً غیرمتمرکز وجود دارد.
آیا پلی مارکت معتبر و قانونی است؟
این یک سوال پیچیده است. پلی مارکت از نظر فناوری، به دلیل استفاده از قراردادهای هوشمند و بلاکچین، کاملاً شفاف و معتبر است. از نظر قانونی، این پلتفرم با چالش‌هایی روبرو بوده و در سال ۲۰۲۲ با نهاد نظارتی CFTC در آمریکا به توافق رسید و فعالیت خود را برای کاربران آمریکایی متوقف کرد. با این حال، تحقیقات فدرال جدید علیه آن در سال ۲۰۲۵ بسته شد که یک نشانه مثبت است، اما همچنان در برخی کشورها مانند فرانسه با محدودیت‌های قانونی مواجه است.
آیا فعالیت در PolyMarket نیاز به احراز هویت دارد؟
خیر. یکی از ویژگی‌های اصلی و مزایای بزرگ پلی مارکت این است که به هیچ‌گونه فرآیند احراز هویت مشتری (KYC) نیاز ندارد. کاربران می‌توانند تنها با ساخت یک حساب کاربری با ایمیل یا اتصال مستقیم کیف پول ارز دیجیتال خود، به صورت ناشناس و با حفظ حریم خصوصی کامل در این پلتفرم فعالیت کنند.